De koperdieven die woensdagnacht in Schaarbeek aan het werk waren, kwamen van een kale reis terug. Ze knipten zeven seinkabels door, met daarin telkens een dertigtal kabels, maar gingen ervandoor zonder buit. Maar het kwaad was geschied: de hele voormiddag werkte een klein leger arbeiders van Infrabel om de spoorlijn te herstellen. Het treinverkeer tussen Brussel en Antwerpen ondervond ernstige hinder, net als de treinen naar Leuven.

De NMBS-Holding maakte eind juni nog bekend dat er in mei gemiddeld twee keer per dag koper werd gestolen bij het spoor. 'Omdat we de opslagplaatsen met grote spoelen tegenwoordig met camera's en patrouilles bewaken, slaan ze vaak toe langs operationele spoorlijnen', zegt Infrabel-woordvoerder Bram De Saedeleer. 'Dat veroorzaakt veel meer hinder voor de reizigers en is voor de dieven ook gevaarlijker. Door de bovenleiding stroomt 3.000 volt: als je die aanraakt, is de overlevingskans miniem.'

Koperprijs

Er zijn nu al meer koperdiefstallen gepleegd dan in heel 2009. 'Het aantal diefstallen was in 2009 sterk gedaald', zegt Koen Van Overtveldt van de spoorwegpolitie. 'Dat is vooral te verklaren door de gedaalde koperprijs. De dieven maken ook een kosten-batenanalyse. Maar nu de schroothandelaars weer 7 à 8 euro betalen voor een kilo, vinden ze het weer de moeite. Want als je weet dat één meter kabel goed is voor een kilo koper, zit je al snel aan hoge bedragen. In 2009 was koper soms maar 2 euro per kilo waard, waardoor er minder diefstallen gebeurden.'

Precieze cijfers kan de spoorwegpolitie niet geven, maar alleen al bij het spoor gebeurden er vorig jaar 257 diefstallen. In 2008 waren dat er nog 600. 'Zelfs in 2009 hebben het koper en de herstellingen aan Infrabel en dus aan de belastingbetaler 1 miljoen euro gekost', zegt De Saedeleer. 'Het ging daarbij van mislukte diefstallen, zoals nu, tot grote vangsten van honderden meters kabel. De reizigers, de technici, de belastingbetaler: iedereen is hier de dupe van.'

Wet goedkeuren

De dieven zijn volgens de spoorwegpolitie zowel 'marginalen en daklozen' als georganiseerde bendes. 'Zij komen met vrachtwagens en verkopen het door aan schroothandelaars', zegt Van Overtveldt. 'Die versmelten het en verkopen het door. De trend was dalend tot 2009, maar is nu weer exponentieel aan het stijgen. Net als de prijs.'

De regering had nochtans ingegrepen en de schroothandelaars verplicht om alle verkopers van koper te identificeren. Maar het ministerieel besluit van Vincent Van Quickenborne (Open VLD) werd ontkracht door de Raad van State, die op 11 juni oordeelde dat zo'n regeling alleen geldig is via een wet. 'Het is een spijtige zaak', klinkt het bij zijn woordvoerder. 'De wet is klaar, maar het is wachten op een regering tot ze goedgekeurd kan worden.'

De NMBS-Holding laat haar eigen veiligheidsdienst vaker patrouilleren, maar beseft dat die oplossing nooit waterdicht zal zijn. 'Er is 4.000 kilometer spoor', zegt De Saedeleer. 'Als we die allemaal 24 uur per dag in het oog willen houden, hebben we de voltallige Belgische bevolking nodig.'